De Kiem tjiem met kip van Roline De Rooy-Dubois.
Mijn moeder had gisteren weer heerlijk gekookt: Kiem Tjiem met kip, naar het recept van mijn tante Roline. Dit was het eerste gerecht dat mijn moeder van mijn tante leerde toen zij in 1965 in Suriname was komen wonen. Maar… is het nou Kiem Tjiem of Tjiem Tjiem? Ik kom er niet uit.
In 1941 werd Lunchroom Victoria opgericht door Francine Lashley, Jean-fils (Desi) Polanen, Josua Raveles en Gustaaf Lubliek, en gevestigd aan het Sivaplein 2 in Paramaribo. Een jaar later adverteerden zij als eerste met het Chinese gerecht: Tjiem Tjiem kip.
Wellicht kwam het recept van de familie van Desi Polanen: zijn moeder was Albertina Johanna Polanen-Chan A Hung. Uit haar meisjesnaam blijkt onmiskenbaar een Chinese afkomst.
Kiem Tjiem (of Tjiem Tjiem) komt uit China. Daar heten de bloemknoppen o.a. Jinzhen, Huang Hua of Xuan Cao en ook Wang You Cao (letterlijk: kruid dat je je zorgen doet vergeten).
Leliebloemknoppen worden in China al meer dan 2000 jaar zowel vers als gedroogd gegeten in soepen, stoofpotjes en roerbakschotels. Thee wordt er ook van gezet. In de Surinaamse keuken is alleen de gedroogde versie bekend. In 1969 kon men Kiem Tjiem kip eten in restaurant Fong aan de Zwartehovenbrugstraat 239. Thuis genieten kon ook, want zij deden ook aan thuisbezorging. Nas - Kip aan de Gravenstraat 46 verkocht datzelfde jaar hetzelfde gerecht, maar noemde het, net als Lunchroom Victoria destijds, Tjiem Tjiem met kip.
Restaurant Fong noemde het een maand later toch maar ook zo, want we lezen dan Tjiem Tjiem kip in een andere advertentie in krant. Zes jaar later zien we Restaurant Fa-Tai dezelfde benaming gebruiken.
De smaak van Kiem Tjiem (Tjiem Tjiem) - in de Javaanse keuken bekend als Sedap malam - is bijna niet uit te leggen. Hij heeft iets weg van asperges, met een vleugje cashewnoot. Gewoonweg zalig!
Leuk weetje is dat Maria Sybilla Merian (1647-1717) al tussen 1699 en 1701 in Suriname een lelie tekende. Deze tekening staat in haar schitterende boek “Metamorphosis insectorum Surinamensium of der Verandering der Surinaamsche insecten”, dat in 1705 in Nederland verscheen. Haar werk is werkelijk een feest voor het oog. De tijgerlelie heeft Merian ook getekend, maar die staat in een ander boek van haar (over rupsen).
Zoek maar eens op haar naam + Suriname op het internet, bijvoorbeeld als de Kiem Tjiem met kip 30 minuten op het fornuis staat te stoven.
Het recept van mijn tante staat op een van de foto’s. Nyan switi!
Diana Dubois, uitgever van o.a. “Wat de Surinaamse pot schaft” van Hendrina Seppen-de Wekker (uit 1939); “Voeding goed - Volk gezond” (uit 1954) en de enige, echte Surinaamse kookbijbel: het “Groot Surinaams Kookboek”.
Reactie plaatsen
Reacties